Θρησκευτικά μνημεία

Οι τρεις εκκλησίες στις τρείς συνοικίες της πόλης, ο Άγιος Αθανάσιος στο κέντρο (Ρουμ Παλαμά), ο Άγιος Αθανάσιος στη Μαγούλα - Χαντάκι (Χαντακλή Παλαμά) και ο Άγιος Χαράλαμπος αποτελούν αξιόλογα θρησκευτικά μνημεία.

Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου Ρουμ Παλαμά

   Στο κέντρο της πόλης του Παλαμά υψώνεται ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό οικοδόμημα, ένα βυζαντινό μνημείο, το αρχαιότερο και μεγαλοπρεπέστερο στο θεσσαλικό κάμπο, το οποίο ακτινοβολεί και φωτίζει όλους τους πιστούς, όχι μόνο ως τόπος λατρείας και προσευχής, αλλά και ως κέντρο αγάπης, φιλανθρωπίας και πολιτισμού.

Ο περικαλλής αυτός ναός τιμά τη μνήμη του Αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας, του Μ. Αθανασίου, ο οποίος ανήκει στις μεγαλύτερες μορφές της εκκλησίας, αφού υπήρξε ο θεμελιωτής του ομοουσίου της ορθοδόξου πίστεως και της δογματικής διδασκαλίας.

Σύμφωνα με την προφορική παράδοση ο Ναός του Αγίου Αθανασίου Ρουμ Παλαμά, κτίσθηκε το 1318 μ.Χ. στα βυζαντινά χρόνια και ξανακτίσθηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας το 1810 μ.Χ..

Στον Παλαμά, όπου υπερτερούσε το Ελληνικό στοιχείο έναντι του Τουρκικού, θεμελιώθηκε ο μεγαλοπρεπής ιερός ναός του Αγίου Αθανασίου το 1810 μ.Χ, , ο οποίος σήμερα είναι και ο Μητροπολιτικός ναός της πόλης μας. Έχει επιφάνεια 500 τ.μ. και είναι βυζαντινού αρχιτεκτονικού ρυθμού, σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο.

Αδιάσειστα αποδεικτικά στοιχεία θεμελίωσης του μεγαλοπρεπούς αυτού οικοδομήματος αποτελούν κάποιες επιγραφές που βρέθηκαν στο ναό:

• Συγκεκριμένα, υπάρχει σκαλισμένη επιγραφή εξωτερικά και επάνω από τη νότια είσοδο, που προορίζονταν για τους άνδρες, στην οποία αναγράφονται η χρονολογία 1810, ο Μητροπολίτης Λαρίσης και πάσης Ελλάδος Γαβριήλ (Β), ο επίτροπος Ματθαίος Αναγνώστου, καθώς και κάποιες άλλες πληροφορίες
• Εσωτερικά της ίδιας εισόδου (νότιας), υπάρχει επιγραφή για την τοιχογράφηση του ναού, επί του Μητροπολίτου Μελετίου Δ΄ [1832-1865], ονόματα ιερέων και η χρονολογία 8 Ιουνίου 1832, ότι έλαβαν τέλος οι εργασίες τοιχογράφησης του ναού
• Στη βόρεια είσοδο, σε πέτρα της πόρτας, άλλη επιγραφή αναγράφει ότι την 1 Ιουνίου 1811 ετελείωσε ο ναός εκ βάθρων, πράγμα που αποτελεί σημαντικό και αναμφισβήτητο στοιχείο επίσης

Στο ναό υπάρχει και τρίτη είσοδος-πόρτα από Δυτικά, για τις γυναίκες, ενώ χαρακτηριστικό αυτών των θυρών είναι ότι είχαν κατασκευαστεί αρκετά χαμηλές για να μην δύνανται οι Τούρκοι να εισέρχονται εντός του ναού έφιπποι, εφόσον βρισκόμαστε σε περίοδο Τουρκοκρατίας.

Το εσωτερικό του ναού με το Άγιο Βήμα, το Νάρθηκα, τον κυρίως ναό με τα 24 παράθυρα, τον ξυλόγλυπτο και επιχρυσωμένο δεσποτικό θρόνο του 1881 και τον κωνικό άμβωνα με το τρυπητό σκάλισμα, που είναι εμπνευσμένα από μονές των Μετεώρων και από την τέχνη του Αγίου Όρους, μαζί με τις τοιχογραφίες-αγιογραφίες, καθιστούν την ατμόσφαιρα του ναού εξόχως θρησκευτική και κατανυκτική.

Το εντυπωσιακό και επιβλητικό ξυλόγλυπτο τέμπλο με χρονολογία 1833, που το επιμελήθηκαν με ιδιαίτερα εκλεπτυσμένη τέχνη Αγιορείτες μοναχοί επί τρία (3) έτη, αντέχει στο χρόνο και παραμένει καλά διατηρημένο μέχρι σήμερα, διακοσμώντας και διαχωριζοντας το Ιερό Βήμα και τον Κυρίως ναό.

Εξωτερικά του ναού, Δυτικά και Νότια υπάρχει στεγασμένος χώρος που καταλήγει σε τόξα, τις γνωστές καμάρες, τα οποία στηρίζονται σε στρογγυλές καλαίσθητες κολώνες, από άσπρη πελεκητή πέτρα. Ο χώρος αυτός συμβάλλει τα μέγιστα στις ανάγκες του ναού από πρακτική και αισθητική άποψη.

Έξω από το ναό, παλαιότερα, υπήρχαν καταστήματα στη δυτική πλευρά, νεκροταφείο στη βόρεια, σχολείο και ξενώνες στην ανατολική πλευρά.

Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι η ίδρυση ενός τέτοιου ναού μεγάλης δαπάνης εξέφραζε και εκφράζει την οικονομική ευρωστία, την ευσέβεια, την πίστη και εν γένει τη μεγάλη θρησκευτικότητα των κατοίκων του Δήμου μας από εκείνη την εποχή έως σήμερα.

Στο ναό του αγίου Αθανασίου Ρουμ Παλαμά υπηρέτησαν πολλοί ιερείς από το 1811 έως σήμερα, με τελευταίο τον σεβαστό Αρχιερατικό πατέρα Παπαχαράλαμπο, ο οποίος συνεχίζει να υπηρετεί το ναό εμπνέοντας και καθοδηγώντας τους πιστούς για περισσότερα από τριάντα (30) έτη.

Αντικρίζοντας με δέος το ναό αυτό, που είναι το σύμβολο της Ορθοδοξίας μας, η Κιβωτός του Χριστιανικού Πολιτισμού, οφείλουμε μεγάλη ευγνωμοσύνη σ' όλους τους συντελεστές της ίδρυσής του, από τους πετροκτίστες, ζωγράφους, αγιογράφους, ξυλογλύπτες, χρυσοποικιλτές, έως τους άοκνους παράγοντες της συνεχούς λειτουργίας του, τους Μητροπολίτες, τους αρχιερατικούς, τους ιερείς, ιεροψάλτες, επιτρόπους συμβούλια, αφού μέσα σ' αυτό το ναό διακόσια (200) και πλέον έτη, τελέστηκαν και συνεχίζουν να τελούνται χιλιάδες μυστήρια Θείας Ευχαριστίας, ευχελαίων, εξομολογήσεων, γάμων, θανάτων, βαπτίσεων και λοιπών θείων λειτουργίων.

Ιερός Ναός Αγίου Χαραλάμπους Παλαμά

   Ο Ιερός Ναός του Αγίου Χαραλάμπους κτίστηκε στα 1838 και είναι ένα διώροφο αξιόλογο μνημείο. Υπάρχει αναθηματική επιγραφή στον Ποσειδώνα επάνω σε μαρμάρινο γωνιόλιθο, που χρησιμοποιήθηκε σαν οικοδομικό υλικό για την κατασκευή προσκτίσματος του ιερού Ναού του Αγίου Χαραλάμπους στιν Παλαμά και αποτελει τμήμα αρχαίας αναθηματικής στήλης. Η επιγραφή είναι γραμμένη σε δύο στίχους στην θεσσαλική διάλεκτο "Λούρχος Ποτει Δούνι Ονέθεικε", που σημαίνει "Ο Λούρχος ανέθεσε στον Ποσειδώνα". Από το σχήμα των γραμμάτων η επιγραφή μπορεί να χρονολογηθεί στον 3^ο αιώνα π.Χ..

Ο καθαρισμός της επιγραφής από τα κονιάματα που την κάλυπταν έγινε το Ιούνιο του 1994.

Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου Χαντακλή Παλαμά

O παλιός ναός του Αγίου Γεωργίου στην Λεύκη (Δ.Ε. Φύλλου), είναι μια τρίκλιτη βασιλική με υπερυψωμένο φωταγωγό και προστώο κατά μήκος της βόρειας πλευράς του και ευρύχωρο νάρθηκα στη δυτική του πλευρά. Ο ναός είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες σε δύο στρώματα. Το πρώτο στρώμα που αναπτύσσεται στους τοίχους και τις τοξοστοιχίες του κυρίως ναού φιλοτεχνήθηκε από τον ζωγράφο Θεόδωρο από την Αγιά Λαρίσης στα μέσα του 18ου αιώνα. Το δεύτερο στρώμα καταλαμβάνει τους τοίχους του ιερού βήματος και χρονολογείται στον 19ο αιώνα. Το ξυλόγλυπτο και επιχρυσωμένο τέμπλο του ναού χρονολογείται στα 1759.

    Ένα πέτρινο (μικροσκοπικό) χριστιανικό μνημείο, απαράμιλλης τέχνης και αισθητικής, ο Άγιος Αθανάσιος, παρεκκλήσι του παλιού εγκαταλελειμένου ενοριακού ναού, ο οποίος ευρίσκεται στο κέντρο του χωριού, πίσω από τον καινούριο ενοριακό ναό. Το καθολικό του ναϊδρίου ειναι ένα "τετρόκτιστο" μονόχωρο δρομικό κτίσμα. Το χαρακτηριστικό του ναϊδρίου ειναι οι τρείς φωταγωγού, οι οποίοι ειναι μεταγενέστερες προσθήκες. Δυστυχώς, ο εσωνάρθηκας κατεδαφίστηκε για να κτιστεί ο νέος ναός. Στο εσωτερικό το καθολικού, υπάρχουν εμφανή ίχνη επιχωμάτωσης. Το ναίδριο του Αγίου Αθανασίου, χρονολογείται από το 1730.

Η ανέγερση του ναού ολοκληρώθηκε το 1811 σε ρυθμό σταυροειδούς τρίκλιτης βασιλικής με τρούλο. Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης του Παλαμά και ονομάζεται Ρουμ (Ρωμαϊκός) διότι σε αυτήν εδώ τη συνοικία κατοικούσε γηγενής ελληνικός πληθυσμός. Το απαράμιλλης ομορφιάς τέμπλο ολοκληρώθηκε το 1833, ενώ οι τοιχογραφίες του ναού (β’ στρώμα) ολοκληρώθηκαν το 1835, οι οποίες φιλοτεχνήθηκαν από Σαμαριναίους ζωγράφους. Σύμφωνα με την παράδοση ο Ι.Ν. Αγ. Αθανασίου Ρουμ Παλαμά χτίστηκε το 1318 μ.Χ. στα βυζαντινά χρόνια και ξανά χτίστηκε την περίοδο της τουρκοκρατίας το 1811. Ο Ιερός Ναός πανηγυρίζει κάθε χρόνο στις 2 Μαΐου.

Ο Ιερός Ναός χτίστηκε το 1801 σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής. Βρίσκεται στη νότια πλευρά της πόλης του Παλαμά στη συνοικία “Χαντάκι” και πανηγυρίζει κάθε χρόνο στις 18 Ιανουαρίου.

-

-

Χτίστηκε το 1838 σε ρυθμό τρίκλιτης θολωτής με διώροφο νάρθηκα, εξωτερική κλίμακα και προστώο. Παρεκκλήσιό του αποτελεί ο Ι.Ν. Αγ. Νεκταρίου.

Θεμελιώθηκε στις 20/09/1986 από τον Αρχιερέα κ. Κλέοπα.

Ανεγέρθηκε το 1976.

-

Θεμελιώθηκε στις 10/04/1856. Όπως φαίνεται από διάφορα κειμήλια που σώζονται, ο Ναός κτίστηκε στα θεμέλια της Ιεράς Μονής Αγίου Αθανασίου Κουτσαρί.

Θεμελιώθηκε από τον Σεβ. Μητροπολίτη κ.κ. Κλέοπα στις 13/3/1990. Εγκαινιάστηκε από τον Σεβ. Μητροπολίτη κ.κ. Θεόκλητο στις 31/5/2003.

Χτίστηκε το έτος 1850. Θεωρείται διατηρητέος.

Χτίστηκε το έτος 1850. Θεωρείται διατηρητέος.

Ανεγέρθηκε το 1872 και το τέμπλο χτίστηκε το 1877.

Ανεγέρθηκε το 2000.

Ανεγέρθηκε το 2000.

Ο Ιερός Ναός χτίστηκε το 1744 μ.Χ., όπως μαρτυρείται από διασωθείσα επιγραφή. Ο ρυθμός του ήταν τρίκλιτης βασιλικής. Με το σεισμό του 1916 ο ναός υπέστη μεγάλες ζημιές με αποτέλεσμα να ξανά χτιστεί το 1920 με τη μορφή που έχει έως και σήμερα.

-

Θεμελιώθηκε στις 12/10/1975 υπό του μακαριστού Μητροπολίτου Θεσσαλιώτιδος και Φαναραριοφερσάλων κ.κ. Κλέοπα Α. Εγκαινιάστηκε το έτος 1979. Η αγιογράφηση του Ιερού Ναού άρχισε το έτος 1979. Η επιτροπή ανεγέρσεως αποτελείτο από τους κάτωθι: α) Παππά Θωμά, β) Στάμο Στέργιο, γ) Πολύζο Αλέξανδρο, δ) Παπαυαγγέλου Στέφανο, ε) Γκρίτζιο Αθανάσιο.

Ανεγέρθηκε στις 21/11/1888.

Ανεγέρθηκε το έτος 1966 υπό του Αρχιερατεύοντος κ.κ. Κυρίλλου Α’. Μαρμάρινη επιγραφή στη νότια είσοδο του Ναού.

Έτος ιδρύσεως 1723.

Ανεγέρθηκε το έτος 1966 υπό του Αρχιερατεύοντος κ.κ. Κυρίλλου Α’. Μαρμάρινη επιγραφή στη νότια είσοδο του Ναού.

Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό κλιτό του Νέου Ιερού Ναού Ζωοδόχου Πηγής.

Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό κλιτό του Νέου Ιερού Ναού Ζωοδόχου Πηγής.

-

Ο Ιερός Ναός είναι χτισμένος τον 16ο αιώνα μ.Χ. στο βουνό “Στρογγυλοβούνι” ή “Αστέριον”. Αποτελεί έτσιι, έναν από τους παλαιότερους ναούς της περιοχής. Σύμφωνα με πηγές κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας ο ναός λειτουργούσε ως “κρυφό σχολειό”. Μοναδικής ομορφιάς οι τοιχογραφίες που βρίσκονται κυρίως στον πρόναο με παραστάσεις που αφορούν τις τιμωρίες των αμαρτωλών και τη Δευτέρα Παρουσία.

-

Θεμελιώθηκε από τον Σεβ. Μητροπολίτη κ.κ. Κύριλλο στις 1/3/1962. Εγκαινιάστηκε από τον Σεβ. Μητροπολίτη κ.κ. Κύριλλο στις 26/10/1962.

Ο Ιερός Ναός ανακαινίστηκε το 1936 και σύμφωνα με πηγές στη θέση αυτή προϋπήρχε άλλος μικρός ναός.

Ο ως άνω Ιερός Ναός θεμελιώθηκε το 1900 και πανηγυρίζει κάθε χρόνο στις 26 Οκτωβρίου.

Ο Ιερός Ναός ανακαινίστηκε το 1930 μ.Χ. υπό του Μητροπολίτου Ιεζεκιήλ του από Βελανιδιάς. Αποπερατώθηκε το 1936, ενώ το τέμπλο του φιλοτεχνήθηκε το 1944.

Ο Ιερός Ναός ανεγέρθηκε το έτος 1862 υπό του Μητροπολίτου Λαρίσης Στεφάνου. Το 2010 ξεκίνησαν οι εργασίες ανακαίνισης και ολοκληρώθηκαν το 2018.

Ο Ιερός Ναός χτίστηκε το 1811 πάνω σε ένα λοφίσκο, λίγο έξω από το χωριό Μεταμόρφωση. Ο ναός πανηγυρίζει κάθε χρόνο στις 6 Αυγούστου συγκεντρώνοντας προσκυνητές από όλο το νομό και όχι μόνο. Αποτελεί έτσι τη μεγαλύτερη θρησκευτική πανήγυρις της περιοχής.

Θεμελιώθηκε το 1962. Εγκαινιάστηκε από τον Σεβ. Μητροπολίτη κ.κ. Κλέοπα στις 26/10/1975.

Θεμελιώθηκε το 1814.

Θεμελιώθηκε το 1860.

Θεμελιώθηκε τον Φεβρουάριο του 1802.

Ο Ιερός Ναός, σύμφωνα με επιγραφή που υπάρχει στο ναό, κτίστηκε το 1867.

Ο Ιερός Ναός άρχισε να κτίζεται το 1962 και ολοκληρώθηκε το 1970. Οι τοιχογραφίες φιλοτεχνήθηκαν το 1974.

Θεμελιώθηκε το 1976.

Θεμελιώθηκε το 2004.

Θεμελιώθηκε το 1836.

Θεμελιώθηκε από τον Σεβ. Μητροπολίτη κ.κ. Κλέοπα στις 27/5/1976. Εγκαινιάστηκε από τον Σεβ. Μητροπολίτη κ.κ. Κλέοπα στις 7/11/1982.

Ανεγέρθηκε τον 17ο αιώνα.

Ο Ιερός Ναός θεμελιώθηκε στις 5/5/1964 επί Μακαριστού Μητροπολίτου Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων Κυρίλλου Α’. Ερανική επιτροπή ανεγέρσεως υπήρξαν οι κάτωθι: α) Ακριβόπουλος Γεώργιος, β) Τσιανάκας Νικόλαος, γ) Στάμος Απόστολος, δ) Γεωργούλας Πέτρος. Αποπερατώθηκε το έτος 1972. Η αγιογράφηση του Ιερού Ναού άρχισε το έτος 1990 επί μακαριστού Μητροπολίτου Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων Κλέοπα Α’. Εγκαινιάστηκε στις 12/02/2022 επί Μητροπολίτου πρώην Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων Θεοκλήτου Α’.

Έτος ανεγέρσεως 1730. Εγκαινιάστηκε στις 14/10/1919 επί μακαριστού Μητροπολίτου Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων κ.κ. Ιεζεκιήλ Α. Ο Ιερός Ναός είναι αγιογραφημένος.

Εξωκκλήσι με έτος ανεγέρσεως 1831-2. Εγκαινιάστηκε στις 15/5/1930 επί μακαριστού Μητροπολίτου Ιεζεκιήλ Α. Αγιογραφήθηκε το έτος 1990.

Στο χώρο που βρίσκεται σήμερα ο Ιερός Ναός του Αγ. Αθανασίου προϋπήρχε ένα μικρό ναΰδριο από το 1780. Το 1856 κτίστηκε ο παλιός ναός, ο οποίος καταστράφηκε με το σεισμό του 1950. Το 1955 ξανακτίζεται με τη σημερινή του μορφή.

Θεμελιώθηκε το 1965.

-

Θεμελιώθηκε από τον Σεβ. Μητροπολίτη κ.κ. Κωνσταντίνο το 1968. Εγκαινιάστηκε από τον Σεβ. Μητροπολίτη κ.κ. Κωνσταντίνο το 1970.

Θεμελιώθηκε το 1740.

Ο Ιερός Ναός χτίστηκε το 1858 μ.Χ και πανηγυρίζει κάθε χρόνο στις 26 Οκτωβρίου.

-

Θεμελιώθηκε το 1858. Εγκαινιάστηκε στις 8/7/1859.

-

Θεμελιώθηκε το 1785.